โครงงานภาชนะเพาะเลี้ยงไส้เดือนดินเพื่อผลิตปุ๋ยอัตโนมัติ
ระดับ มัธยมศึกษาตอน ต้น
ประเภท โครงงานสิ่งประดิษฐ์เพื่อการเกษตรอัจฉริยะ
ผู้จัดทำ
สามเณรชัชพล ดวงจันทร์
สามเณรนพกร ชุ่มเชิง
สามเณรสันติ คำแก้ว
อาจารย์ที่ปรึกษา:
พระมหาพิพัฒน์ อภิวฑฺฒโน (อายะนันท์)
นางสาวสริตา เมืองมูล
สถานศึกษา :
โรงเรียนร้องแหย่งวิทยาคม จังหวัดแพร่
ความเป็นมา
ปุ๋ยไส้เดือน เป็นปุ๋ยที่เกิดจากเศษอินทรีย์วัตถุที่ไส้เดือนดินกินเข้าไป แล้วย่อยสลายออกมาเป็นมูลที่มีประสิทธิภาพ สามารถบำรุงต้นไม้ได้อย่างยอดเยี่ยม รูปทรงเป็นเม็ดร่วน สีดำหรือสีน้ำตาล โปร่งเบา จุความชื้นสูง ระบายน้ำและระบายอากาศดี แถมมีธาตุอาหารและปริมาณอินทรียวัตถุมาก โดยไส้เดือนดินที่นำมาเลี้ยงเพื่อทำปุ๋ย ส่วนใหญ่มักจะกินมูลวัว มูลควายเป็นอาหารหลัก แต่เราสามารถให้อาหารเสริมเพื่อความหลากหลายได้ เช่น ของเสียจากอาหาร ของเสียจากกระดาษ และเศษพืชจากการเกษตร นอกจากนี้สถานที่เลี้ยงไส้เดือน ควรมีลักษณะที่โล่ง โปร่ง อากาศถ่ายเทสะดวก และมีแสงแดดส่องบ้างเล็กน้อย รวมถึงระบบน้ำเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำขังจนไส้เดือนดินขาดอากาศ สภาพแวดล้อมที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของไส้เดือนดิน ประกอบด้วย ความชื้น อุณหภูมิ ความเป็นกรด – ด่าง และปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ทั้งนี้ปริมาณความชื้นที่เหมาะสม ต่อการอยู่อาศัยของไส้เดือนดินที่อาศัยใต้กองมูลสัตว์หรือซากอินทรีย์จะเจริญเติบโต ได้ดีที่ปริมาณความชื้น ร้อยละ 70 – 80 ส่วนอุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของไส้เดือนดิน อยู่ในช่วง 15 – 28 องศาเซลเซียส นอกจากนี้ความเป็นกรด – ด่าง ของดินที่นำมาเพาะเลี้ยงไส้เดือนดินโดยทั่วไปมีความเหมาะสมของค่า pH อยู่ในช่วง 6.0 – 8.0 และปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) จะต้องมีความเข้มข้นปริมาณร้อยละ 0.01 – 11.5 ถ้ามีปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อยู่สูงกว่าที่กำหนดจะเป็นอันตรายต่อไส้เดือนดินได้ จากปัญหาดังกล่าวในการทดลองเพาะเลี้ยงไส้เดือนดิน พบว่าสิ่งที่เป็นปัญหาอย่างยิ่ง คือ การที่จะควบคุมความชื้นของวัสดุเลี้ยง เพราะหากลืมรดน้ำ หรือไม่อยู่บ้านประมาณ 5 – 7 วัน จะพบว่าดินหรือวัสดุเลี้ยงจะแห้งเกือบสนิท ทำให้ไส้เดือนส่วนใหญ่ตายไป และการควบคุมอุณหภูมิ ความเป็นกรด-ด่าง ในภาชนะที่เพาะเลี้ยงให้เหมาะสม ทางคณะผู้จัดทำโครงงาน จึงมีแนวคิดที่จะสร้างภาชนะเพาะเลี้ยงไส้เดือนอัตโนมัติ เพื่อควบคุมความชื้น อุณหภูมิ และความเป็นกรด-ด่าง ภายในภาชนะเพาะเพื่อทำให้ไส้เดือนสามารถขยายพันธุ์และให้ผลผลิตปุ๋ยเพิ่มขึ้น
