ผลการดำเนินงานปี 2561 โครงการเพื่อการศึกษาและโครงการผู้ด้อยโอกาส

      ห้องประชุมชั้น 1 ตึกหอสมุดส่วนพระองค์วังสระปทุม: วันที่ 27 มีนาคม 2562 เวลา 9.00 น. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นประธานในการประชุมคณะกรรมการมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ครั้งที่ 2/2562 ในการประชุมครั้งนี้มีวาระการประชุมเพื่อรายงานความก้าวหน้าของการดำเนินงานในปีที่ผ่านมาและแผนการดำเนินงานในปี 2561 ในส่วนที่เกี่ยวกับโครงการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตรวม 5 โครงการ และโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษาของกลุ่มเด็กด้อยโอกาสอีก 5 โครงการ

    มูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2558 โดยรับโอนโครงการและกิจกรรมที่แต่เดิมดำเนินการภายใต้โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มาตั้งแต่ พ.ศ. 2539 โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริฯ ได้ดำเนินงานตามแนวพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อพัฒนาความรู้และศักยภาพของเด็ก เยาวชน ผู้ด้อยโอกาสในสังคม มุ่งเน้นกลุ่มเป้าหมาย 4 กลุ่มหลัก คือ นักเรียนของโรงเรียนในชนบท เด็กพิการ เด็กป่วยในโรงพยาบาล ผู้ต้องขังและเยาวชนในสถานพินิจฯ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเท่าเทียมในโอกาสทางการศึกษาและการอาชีพ นอกจากนี้ ยังได้ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อให้วงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไทยมีความก้าวหน้าทัดเทียมนานาชาติ โดยมีความร่วมมือกับหน่วยงาน/สถาบันวิทยาศาสตร์ชั้นนำในต่างประเทศหลายแห่ง

     ในการทำงานมีคณะกรรมการมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริฯ ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธานกรรมการฯ และมีสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ทำหน้าที่ประสานงานในภาพรวมของโครงการและกิจกรรมที่ดำเนินงานภายใต้มูลนิธิฯ

 ตัวอย่าง ผลงานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ประกอบด้วย
 1) โครงการไอซีทีเพื่อการเรียนรู้สำหรับชุมชนชายขอบ ตามพระราชดำริฯ ซึ่งมูลนิธิฯ ดำเนินการร่วมกับ เนคเทค สวทช. สนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญ ได้แก่ การติดตั้งระบบผลิตพลังงานไฟฟ้าแสงอาทิตย์ ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และอุปกรณ์สื่อการเรียนการสอนด้านไอซีที ให้แก่ โรงเรียน 20 แห่ง ในสังกัดการศึกษานอกโรงเรียน (กศน.) จำนวน 8 แห่ง โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน (ตชด.) จำนวน 11 แห่ง และ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) จำนวน 1 แห่ง โดยแต่ละโรงเรียนปัจจุบันมีพลังงานไฟฟ้า ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และอุปกรณ์สื่อการเรียนการสอนด้านไอซีที สำหรับใช้ในการเรียนการสอน เพื่อให้นักเรียนสามารถดำเนินกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้ อันจะนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดีด้วย
 2) โครงการจัดตั้งศูนย์สมเด็จพระเทพรัตนฯ แก้ไขความพิการบนใบหน้าและกะโหลกศีรษะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๖๕ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๖๓ ซึ่งสภามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้อนุมัติจัดตั้งเมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2561 วัตถุประสงค์ เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยยากไร้ ที่มีความพิการบนใบหน้าและกะโหลกศีรษะ ในพื้นที่ 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบน ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นสามารถดำรงชีวิตและทำงานร่วมกันผู้คนในสังคมได้อย่างปกติ
 ตัวอย่าง งานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษาและพัฒนาผู้ด้อยโอกาส ประกอบด้วย เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษา ส่งเสริมให้นักเรียนในชนบท สามเณรในโรงเรียนพระปริยัติธรรม และนักเรียนในโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม ให้สามารถประยุกต์ใช้ไอซีทีส่งเสริมการเรียนรู้และการประกอบอาชีพได้ ตลอดจนพัฒนาครู นักเรียน โดยในปี 2561 ได้มีการอบรมพัฒนาครูนักเรียนจำนวนกว่า 16 ครั้ง มีผู้รับการอบรมจำนวนกว่า 2,500 คน บุคลากรของโรงเรียนให้สามารถใช้เครื่องมือเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อการเรียนรู้และการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตัวอย่างของโครงการ เช่น
 1) โครงการพัฒนาทักษะด้านอิเล็กทรอนิกส์และการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เป็นโครงการที่พัฒนานักเรียนให้มีความรู้ด้านอิเล็กทรอนิกส์และสามารถเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และเปิดโอกาสให้นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการได้นำความรู้ดังกล่าวไปใช้ในการจัดทำโครงงานหรือนวัตกรรมด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อส่งเสริมให้เกิดทักษะการคิด การแก้ปัญหา และเรียนรู้ผ่านกระบวนการทำโครงงานซึ่งเป็นทักษะสำคัญในศตวรรษที่ 21 ตลอดจนส่งเสริมนักเรียนให้เข้าร่วมนำเสนอผลงานในเวทีต่างๆ โดยผลงานที่เกิดขึ้นจะสร้างโอกาสให้นักเรียนได้ศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาด้วยโควตาพิเศษต่อไปในปี 2561 ที่ผ่านมานักเรียนได้นำเสนอผลงานในเวทีวิชาการระดับประเทศจำนวน 7 เวที รวมทั้งสิ้น 189 คน จาก 28 โรงเรียน
 2) โครงการส่งเสริมการใช้ไอซีทีสร้างรายได้ในกลุ่มโรงเรียน ทสรช. เป็นโครงการความร่วมมือระหว่าง มูลนิธิฯ กับสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) (สพธอ.) วัตถุประสงค์ เพื่อประยุกต์ใช้ไอซีทีในการเพิ่มช่องทางการขายสินค้าของโรงเรียนหรือชุมชน โดยการให้ความรู้ในการทำธุรกิจออนไลน์ให้กับครู นักเรียน รวมถึงชุมชนในพื้นที่ เกิดการสร้างรายได้ให้แก่โรงเรียน และ/หรือนักเรียน ครอบครัว ชุมชน อีกทั้งยังช่วยพัฒนาผู้เรียนด้านการทำธุรกิจออนไลน์ ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง ในปี 2561 มีโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการฯ จำนวน 31 แห่ง ได้จัดทำร้านค้าออนไลน์ของโรงเรียน ที่นำเสนอสินค้าที่ผลิตจากฝีมือนักเรียนและเครือข่ายชุมชน โดยมียอดจำหน่ายสินค้าออนไลน์ ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2561 ถึงเดือนมกราคม 2562 รวมทั้งสิ้น 917,593 บาท (เก้าแสนหนึ่งหมื่นเจ็ดพันห้าร้อยเก้าสิบสามบาทถ้วน) เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อพัฒนาผู้ด้อยโอกาส ส่งเสริมให้ใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มผู้ด้อยโอกาส ได้แก่ ผู้พิการ ผู้ต้องขัง เด็กป่วยในโรงพยาบาล

 ตัวอย่างเช่น
 1) โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อคนพิการ ส่งเสริมให้คนพิการและผู้ที่เกี่ยวข้องได้รับความรู้และสามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีสารสนเทศและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก ในการพัฒนาศักยภาพของคนพิการในด้านต่างๆ เช่น การฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกาย การดำรงชีวิตประจำวัน การศึกษาและการประกอบอาชีพ ตลอดจนส่งเสริมให้มีการศึกษาวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก เพื่อให้คนพิการได้ใช้งานในราคาที่ย่อมเยากว่าการนำเข้าจากต่างประเทศ
 2) โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อเด็กป่วยในโรงพยาบาล ส่งเสริมการใช้ไอซีทีเพื่อให้เด็กป่วยในโรงพยาบาลได้เรียน และเล่นอย่างมีความสุข สนับสนุนให้ได้รับโอกาสการศึกษาต่อเนื่องและเท่าเทียมผ่านสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศ ตลอดจนพัฒนาศักยภาพบุคลากรการแพทย์และครูให้มีทักษะในการดูแลเด็กเจ็บป่วยในโรงพยาบาลในปี 2561 มีเด็กป่วยจาก 48 โรงพยาบาล ได้ใช้บริการห้องเรียนจำนวนกว่า 33,000 คนทั่วประเทศ
 3) โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อพัฒนาผู้ต้องขังและเด็กและเยาวชนในสถานพินิจฯ ส่งเสริมให้มีการพัฒนา ผู้ต้องขังและเด็กและเยาวชนในสถานพินิจ ให้มีทักษะด้านคอมพิวเตอร์ สามารถนำความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพ และเด็กและเยาวชนในสถานพินิจสามารถใช้ในการศึกษาต่อได้อีกช่องทางหนึ่งปัจจุบันมีสถานพินิจที่เข้าร่วมโครงการจำนวน 31 แห่งทั่วประเทศ ภาพรวมของการดำเนินงานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการพัฒนาคุณภาพชีวิต และด้านเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษาและพัฒนาผู้ด้อยโอกาส ในปี 2561 ส่งผลให้มีผู้ได้รับการพัฒนาเด็กและเยาวชน บุคลากรทางการศึกษา และผู้ด้อยโอกาส กว่า 7,500 คน/ปี มีหน่วยงานได้รับประโยชน์ จากการเข้าร่วมโครงการ 570 แห่ง มีความร่วมมือกับหน่วยงานเครือข่ายเพื่อดำเนินงานให้เกิดความยั่งยืนมากกว่า 75 แห่ง นักเรียนมีผลงานเข้าร่วมเวทีวิชาการระดับประเทศกว่า 180 คน